Sốt cao, co giật là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ rất nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ.
Dưới đây là dấu hiệu nhận biết, cách sơ cứu và phòng tránh sốt cao, co giật ở trẻ, các mẹ nên biết.
Nguyên nhân của sốt cao co giật ở trẻ em
- Do yếu tố di truyền: Theo các chuyên gia, nếu trong gia đình có người thân hoặc cha mẹ có tiền sử bị sốt cao, co giật thì đứa trẻ sinh ra có nguy cơ bị sốt cao, co giật gấp 2 - 3 lần những trẻ bình thường. Nếu cả bố và mẹ đều có tiền sử bị sốt cao, co giật thì khả năng con bị bệnh cao hơn gấp nhiều lần.
- Do trẻ bị sốt kèm theo nhiễm trùng đường hô hấp trên, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Bên cạnh những trẻ bị rối loạn chất điện giải, vitamin B6 cũng là nguyên nhân gây sốt cao, co giật ở trẻ.
- Sốt cao, co giật thường gặp ở các bé trong độ tuổi 1 - 3 tuổi. Ở các bé gái tuổi càng nhỏ nguy cơ bị sốt cao, co giật cao hơn các bé trai cùng độ tuổi.
- Cơn co giật xảy ra khi trẻ bị sốt ở nhiệt độ từ 39,2 độ C, khoảng 25% xảy ra khi nhiệt độ của bé là 40,2 độ C. Những em bé ở độ tuổi 6-18 tháng tuổi, sốt co giật diễn ra khi nhiệt độ trên 40 độ C.
Triệu chứng của sốt cao, co giật ở trẻ em
Tùy theo mức độ nặng nhẹ mà người ta chia sốt cao, co giật ra làm ba dạng sau: Sốt cao, co giật nhẹ; sốt cao, co giật nặng và động kinh.
a. Sốt cao, co giật nhẹ
Những trẻ bị sốt cao, co giật nhẹ cơn co giật thường kéo dài 15 phút, trẻ không có dấu hiệu thần kinh cục bộ và cơn co giật chỉ diễn ra một lần. Ở thể nhẹ bệnh thường tự khỏi, 90% ca không để lại bất cứ di chứng nào.
b. Sốt cao, co giật nặng
Sốt cao, co giật nặng thường do sốt kèm các triệu chứng như: Cơn co giật kéo dài trên 15 phút, vận động cục bộ ở não, dẫn đến làm liệt todd (liệt sau cơn co giật). Ở thể nặng, trẻ thường bị trên 1 cơn co giật trong vòng 24 giờ. Khi bị sốt cao co giật nặng, hệ thần kinh của trẻ sẽ bị tổn thương, có 7% ca bị sốt cao co giật phức tạp bị suy giảm thần kinh, dẫn đến bị động kinh.
c. Sốt cao, động kinh
Trẻ sốt cao, động kinh, các cơn co giật diễn ra nhiều lần. Một nghiên cứu mới đây được tiến hành trên 1.706 trẻ co giật do sốt cao, thì có 8% trường hợp cơn co giật kéo dài trên 15 phút, 4% cơn co giật kéo dài 30 phút và 25% trường hợp sốt cao động kinh.
Thông thường ở trẻ nhỏ, co giật nửa người sau đó tự khỏi hoặc nếu không điều trị kịp thời có thể gây liệt nửa người. Ở những trẻ do sốt cao động kinh, thường biến chứng thành liệt cứng hoặc động kinh cục bộ vận động.
Khi trẻ bị sốt cao động kinh sẽ làm hoại tử vỏ não, hạch nền, tiểu não, hoại tử cấu trúc thùy thái dương và đồi thị vô cùng nguy hiểm cho trẻ.
Cách sơ cứu tại nhà khi trẻ bị sốt cao, co giật
Bước 1: Khi trẻ bị sốt cao, co giật, cha mẹ nhanh chóng đặt trẻ nằm ở nơi bằng phẳng, tạo không khí thông thoáng, nới quần áo của trẻ rộng ra, đặc biệt là vùng cổ hoặc có thể cởi hết quần áo của trẻ.
Bước 2: Sau đó dùng khăn sạch nhúng vào nước ấm, vắt sạch nước và lau khắp người trẻ, đặc biệt vùng bẹn, nách, cổ trẻ và trán, lau đi lau lại liên tục cho đến khi trẻ hết cơn co giật thì dừng lại.
Bước 3: Khi bị sốt cao, co giật trẻ không thể uống được thuốc hạ sốt nên phải nhanh chóng đặt thuốc hạ sốt bằng đường hậu môn, đối với trẻ 2 dưới 2 tuổi dùng viên viên paracetamol 80mg, trẻ lớn dùng viên 150mg.
Bước 4: Khi trẻ hết cơn co giật, cha mẹ nên cho con nằm nghiêng sang một bên, đầu kê gối ở vị trí an toàn, hơi ngửa để tránh dịch hậu môn vào phổi gậy nguy hiểm đến tính mạng trẻ.
Bước 5: Nhanh chóng đưa trẻ đi cấp cứu để được điều trị sớm phòng tránh cơn co giật tái phát.
Cách điều trị
- Khi phát hiện con sốt cao trên 39 độ C, cha mẹ cần cho con nhập viện ngay lập tức. Tại bệnh viện các bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và làm các xét nghiệm cần thiết để tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Nếu chỉ sốt bình thường, chỉ cần uống thuốc hạ sốt, chất điện giải bù mất nước và chườm nóng nằm nghỉ ngơi là bệnh có thể tự khỏi, trẻ không cần phải nhập viện.
- Tuy nhiên, một số trẻ nghi khả năng bị co giật nên nhập viện để theo dõi vì có thể xảy ra những cơn co giật phức tạp thường gặp ở trẻ dưới 18 tháng tuổi.
- Nếu trẻ bị sốt cao kèm cơn co giật kéo dài hoặc có trên 2 cơn trong vòng 24 giờ mà không phải là động kinh, lúc này các bác sĩ sẽ chỉ định cấp cứu đường hồ hấp trên, cho thở oxy và tiêm TM diazepam với liều 0,3mg/kg, hoặc đặt thuốc ở đường hậu môn với liều lượng 0,5 mg/kg.
- Trong trường hợp bị động kinh, các bác sĩ sẽ sử dụng TM diazepam 0,3mg/kg, hoặc TM lorazepam từ 0,1mg/kg - 4mg/kg, kết hợp với phenobarbital để điều trị.
- Điều trị sốt cao: Đến này chưa có công trình nghiên cứu nào xác định khi uống thuốc hạ sốt sẽ đề phòng được co giật ở trẻ. Tuy nhiên các bác sĩ cho biết, sử dụng thuốc hạ sốt có thể giảm bớt những tổn thương do sốt gây ra.
Một số điều cần tránh khi trẻ bị sốt cao, co giật
- Khi trẻ bị sốt cao không được ghì chặt trẻ vì có thể làm tổn thương một bộ phận nào đó trên cơ thể hoặc làm gãy xương trẻ.
- Tuyệt đối không cho trẻ ăn hoặc uống bất cứ thứ gì vì có thể khiến trẻ bị sặc.
- Không dùng vật cứng để ngang miệng để ngăn trẻ cắn lưỡi vì trẻ bị sốt co giật ít cắn lưỡi. Mà sẽ làm tổn thương niêm mạc, làm gãy răng, sứt lợi trẻ.
- Không ủ ấm, hoặc mặc thêm quần áo cho con mà nên nhanh chóng làm mát cơ thể bằng cách nới rộng quần áo, đặt trẻ ở phòng thoáng mát.
Cách phòng tranh cơn co giật khi trẻ bị sốt cao
- Khi trẻ bị sốt cha mẹ nên đưa con đi khám để điều trị sớm nguyên nhân trẻ bị sốt và phòng tránh bị co giật có thể xảy ra.
- Ngoài ra, khi trẻ mới bị sốt nên cho con uống thật nhiều nước, hoặc chất điện giải bù nước, cởi bớt quần áo trên người bé, nới rộng quần áo, đặt trẻ nằm ở nơi thông thoáng mát. Không được mặc quá nhiều quần áo hoặc ủ ấm trẻ quá kín.
- Cặp nhiệt độ để theo dõi thân nhiệt của trẻ thường xuyên
- Chườm nóng và lau người cho trẻ bằng nước ấm, cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi nhiệt độ trên 39 độ C.
+ Xem thêm:
5 CÁCH SƠ CỨU VÀ PHÒNG TRÁNH SỐT CO GIẬT Ở TRẺ MẸ NÀO CŨNG CẦN BIẾT
TRẺ BỊ VIÊM AMIDAN CÓ NÊN CẮT HAY ĐIỀU TRỊ ĐÔNG Y
