Thời tiết nắng nóng khiến trẻ gặp rất nhiều vấn đề về sức khỏe, đôi khi những biểu hiện của bệnh không rõ ràng, khó nhận biết nên phụ huynh thường hay bỏ qua.
BS Trần Thu Thủy (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, với thời tiết nắng nóng như hiện nay, cơ thể trẻ sẽ ra nhiều mồ hôi, vì vậy nếu không được bù nước đầy đủ có thể dẫn tới mất nước và chuột rút, trong khi cơ thể không thải đủ nhiệt sẽ dẫn tới suy kiệt vì nóng, thậm chí là say nắng cần cấp cứu.
BS Thủy cho biết, chuột rút, kiệt sức vì nóng hay say nóng thường xuất hiện ở trẻ lớn tham gia hoạt động thể lực kéo dài dưới nắng nóng, ví dụ trong giờ chơi thể thao. Với trẻ nhỏ, bệnh chủ yếu liên quan tới nắng nóng là mất nước.
Dưới đây là một số vấn đề trẻ thường gặp phải khi thời tiết nắng nóng và cách xử trí theo hướng dẫn của BS Trần Thu Thủy:
1. Mất nước
Trẻ bị mất nước khi lượng dịch thoát ra qua mồ hôi và nước tiểu lớn hơn lượng dịch uống vào. Mất nước ở mức độ nhỏ, kể cả chỉ tương đương 2% cân nặng, cũng có thể ảnh hưởng xấu tới trẻ. Mất nước làm giảm khả năng điều hòa thân nhiệt và do đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh do nắng nóng khác.
* Các biểu hiện của mất nước:
- Môi khô, khát nước, tiểu ít hoặc không tiểu, nước tiểu cô đặc, sẫm màu.
- Khóc không có nước mắt.
- Trẻ quấy khóc, khó chịu.
- Có vẻ ủ rũ, lờ đờ, mệt mỏi.
- Trường hợp nặng, trẻ có biểu hiện: mắt trũng, thóp trũng, buồn nôn, nôn, lờ đờ hay hôn mê.
* Xử trí:
Nếu nghi ngờ bé bị thiếu nước, cần chuyển bé vào nơi thoáng mát, cho bé uống nước. Nếu bé không cảm thấy dễ chịu hơn thì cần tìm sự trợ giúp y tế.
.jpg)
Nhiều bệnh nhi chờ đến lượt khám dưới thời tiết nắng nóng.
2. Chuột rút do nóng
Chuột rút do nóng là tình trạng đau cơ hay co cứng cơ, thường xuất hiện ở vùng bụng, cánh tay hay cẳng chân, khi vận động quá mức trong thời tiết nóng. Trẻ hay vã mồ hôi nhiều khi hoạt động mạnh dễ bị chuột rút kiểu này. Ra mồ hôi nhiều khiến cơ thể mất nước và muối, hàm lượng muối thấp trong cơ khiến cơ co rút đau đớn. Chuột rút do nóng cũng có thể là biểu hiện của kiệt sức.
* Xử trí:
- Ngừng hoạt động thể lực và ngồi yên ở nơi râm mát.
- Uống nhiều nước.
- Tiếp tục ngừng hoạt động thể lực mạnh trong vòng vài giờ sau khi hết bị chuột rút để tránh rơi vào kiệt sức hay say nắng.
- Tìm trợ giúp y tế nếu tình trạng không cải thiện sau một giờ.
3. Kiệt sức do nóng
Các dấu hiệu cảnh báo:
- Vã mồ hôi như tắm, người nhợt nhạt, chuột rút, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, nôn, ngất.
- Da lạnh và ẩm ướt.
- Mạch nhanh và yếu
- Thở nhanh và nông.
* Xử trí
- Nếu không được điều trị, kiệt sức vì nóng có thể tiến triển thành say nắng. Cần tìm trợ giúp y tế nếu tình trạng này không tiến bộ sau một giờ.
- Giúp trẻ hạ thân nhiệt bằng các biện pháp: cho uống nước mát, tắm nước mát, lau người bằng khăn mát, đưa trẻ tới nơi có quạt mát, điều hòa, mặc quần áo nhẹ nhàng, thoáng mát.
Nhiều bệnh nhi nặng phải nhập viện cấp cứu.
4. Say nắng
Đây là căn bệnh nghiêm trọng nhất do nắng nóng. Bệnh xuất hiện khi cơ thể không còn khả năng kiểm soát nhiệt độ: thân nhiệt gia tăng nhanh chóng, ra mồi hôi không đủ để giải tỏa nhiệt, cơ thể không thể tự làm mát. Thân nhiệt có thể lên tới 39,5 độ C hoặc cao hơn trong vòng 10-15 phút. Say nắng có thể dẫn tới tử vong hoặc tàn phế vĩnh viễn nếu không được điều trị cấp cứu kịp thời.
Các dấu hiệu cảnh báo:
- Thân nhiệt lên cao (trên 39,5 độ C)
- Da nóng, đỏ và khô (không ra mồ hôi)
- Mạch nhanh, mạnh
- Đau đầu nhức nhối
- Chóng mặt
- Buồn nôn
- Mê sảng
- Mất ý thức
* Xử trí
- Say nắng là tình trạng cấp cứu, có thể dẫn tới tử vong. Khi thấy trẻ có những dấu hiệu nêu trên, cần nhờ người gọi xe cấp cứu trong khi tìm cách hạ thân nhiệt của trẻ.
- Chuyển trẻ tới khu vực râm mát
- Nhanh chóng hạ thân nhiệt của trẻ bằng bất cứ biện pháp nào, ví dụ dùng vòi nước mát hay xô nước mát xối lên người, dùng khăn ướt lau người… Nếu độ ẩm không khí thấp, cần bọc trẻ trong một tấm vải ướt và mát rồi quạt thật mạnh.
- Theo dõi thân nhiệt và tiếp tục các biện pháp làm mát cho tới khi nhiệt độ xuống còn 38,5 hay 39 độ C.
Liên quan đến tình hình trẻ nhập viện trong những ngày nắng nóng vừa qua, BS Nguyễn Văn Thường - PGĐ Bệnh viện Xanh Pôn cho biết, lượng bệnh nhi cũng tăng nhẹ từ 5-7%. Điều đáng lo ngại là có nhiều trẻ phải nhập viện vì sốc nhiệt, viêm đường hô hấp dẫn đến viêm phổi nặng, sốt cao khó hạ thân nhiệt. Nguyên nhân là do trẻ được đưa ra, vào phòng điều hoà liên tục, cơ thể không thích ứng kịp với sự chênh lệch nhiệt độ rất lớn.
Còn tại, Bệnh viện Nhi Trung ương, PGS.TS Trần Minh Điển- Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi trung cho biết, nắng nóng gay gắt khiến lượng bệnh nhi đến khám tại bệnh viện trong mấy ngày gần đây tăng từ 10-15% so với bình thường. Trung bình mỗi ngày, Khoa Khám bệnh của bệnh viện tiếp nhận khoảng từ 3.200-3.500 bệnh nhi đến khám chủ yếu là các bệnh lý sốt vi rút, tiêu chảy, viêm đường hô hấp…
Riêng ở Bệnh viện Lão Khoa trung ương, chỉ trong hai ngày Hà Nội nắng nóng gay gắt, lượng bệnh nhân cao tuổi đến khám cũng gia tăng, mỗi ngày, trung bình có khoảng 300 lượt bệnh nhân. Các bệnh chủ yếu như: Bệnh đường hô hấp, tai biến mạch máu não…
