Thay vì cứ từ chối câu trả lời, hoặc nói vòng vo vì bản thân bố mẹ còn thấy ngại thì hãy xem giới tính, tình dục như một vấn đề cần thiết, thiết yếu để trẻ biết, làm chủ và tự bảo vệ bản thân.
Cath Hakanson, đến từ Úc, tự nhận mình chỉ là một “bà mẹ bỉm sữa” không hơn không kém, nhưng lại nuôi hy vọng truyền cảm hứng cho phụ huynh trò chuyện với trẻ về tình dục với nội dung phù hợp theo từng độ tuổi. Sau đây là những chia sẻ hữu ích của bà mẹ này được đăng tải trên Heysigmund.
Cath Hakanson hướng dẫn các bậc phụ huynh nói chuyện với con về giới tính, tình dục từ khi con còn là trẻ sơ sinh.
Trẻ sơ sinh và mới biết đi (0-24 tháng)
- Tên các bộ phận trên cơ thể (bao gồm cả cơ quan sinh dục bé trai và bé gái).
- Cho phép trẻ được chạm vào các bộ phận của trẻ trong lúc tắm hoặc thay tã.
- Chỉ ra sự khác biệt giữa bé trai và bé gái dựa trên các bộ phận sinh dục.
- Bắt đầu nói chuyện với trẻ về chức năng của các bộ phận: nước tiểu đi ra từ đường nào, khi đi đại tiện thì đi như thế nào (bố mẹ có thể sử dụng tiếng lóng thay thế, nhưng chỉ thi thoảng).
- Nếu trẻ lúc nào cũng thích ở trần, không thích mặc quần áo, bố mẹ nên bắt đầu trao đổi với trẻ về giới hạn của việc này, thời điểm và không gian thích hợp được phép ở trần (và tất nhiên không phải ở công viên).
Mục tiêu giáo dục trong giai đoạn này
Thực chất, ở độ tuổi này, đây không hẳn là giáo dục giới tính. Trong giai đoạn này, bố mẹ cần tạo cơ hội cho con khám phá cơ thể và nhận ra sự khác biệt đơn giản nhất giữa nam và nữ. Mục đích cuối cùng là trẻ có thể thoải mái với cơ thể mình và coi các bộ phận đều như nhau mà không cảm thấy sự xấu hổ.
Bố mẹ nên coi giới tính, tình dục là một vấn đề nghiêm túc.
Trẻ 2-5 tuổi
Dạy về cơ thể
- Tên chính xác của các bộ phận trên cơ thể và chức năng của chúng.
- Nam và nữ có điểm giống và khác nhau. Nam có dương vật, nữ có âm hộ nhưng cả hai đều có núm vú, mông, mũi, tay...
- Cơ thể của nam và nữ khác nhau nhưng điều này là hợp lý.
- Chúng ta có nhiều cảm xúc khác nhau và có thể cảm nhận bằng cơ thể.
Sự riêng tư
- Có một số bộ phận trên cơ thể không được để mọi người nhìn thấy.
- Dạy trẻ biết phân biệt thời gian và không gian riêng tư. Ví dụ, trẻ có thể ở trần ở nhà khi có bà ngoại tới thăm, nhưng nếu là ông thợ sửa ống nước thì không thể như vậy.
- Tôn trọng sự riêng tư của người khác. Ví dụ, nếu cửa phòng tắm đang đóng, trẻ phải gõ cửa và hỏi xin phép có được vào hay không.
- Trẻ cũng có quyền riêng tư tương tự - khi đang đi vệ sinh, ở trong phòng tắm hoặc thay đồ.
- Bố mẹ trò chuyện với trẻ về cơ thể và không gian riêng tư ở nhà (không phải ở sân trường).
Chạm vào cơ thể của mình
- Trẻ có thể chạm vào dương vật hoặc âm hộ của mình, nhưng tùy vào thời điểm và không gian thích hợp.
- Thiết lập giới hạn cho việc này. Giải thích với trẻ rằng chạm vào bộ phận sinh dục là hành động cá nhân, giống như đi vệ sinh, nên diễn ra ở nơi riêng tư như phòng ngủ.
- Nếu trẻ chạm vào bộ phận sinh dục khi đang ở ngoài, nhẹ nhàng nhắc nhở trẻ bỏ tay ra khỏi quần. Tránh tức giận, hãy để trẻ cảm thấy an toàn.
- Nếu nhìn thấy trẻ đang chơi trò "bác sĩ" với bạn (nhìn chằm chằm bộ phận sinh dục của nhau), hãy hít một hơi thật sâu, bình tĩnh yêu cầu chúng mặc quần áo vào và đánh lạc hướng chúng bằng một món đồ chơi. Sau đó, bố mẹ dành thời gian thảo luận với con về sự riêng tư và nguyên tắc chạm vào cơ thể.
Thay vì trốn tránh và trả lời vòng vo, hãy thẳng thắn và giải thích một cách đơn giản nhất cho trẻ về giới tính, tình dục.
Em bé được sinh ra như thế nào?
- Mọi sinh vật trên thế giới đều sinh sản - cây gieo hạt, chó sinh ra chó con, con người cũng có con. Đưa ra các ví dụ về sinh sản một cách từ từ cho trẻ.
- Một em bé lớn lên trong cơ thể người mẹ (trong tử cung hoặc trong bụng). Nói với con rằng sau này khi lớn lên con sẽ biết chi tiết hơn.
- Cần cả đàn ông và phụ nữ mới có thể tạo ra em bé.
- Một đứa trẻ được tạo ra như thế nào - cần một phần từ đàn ông (tế bào hoặc tinh trùng) và một phần từ phụ nữ (tế bào hoặc trứng). "Con đến từ đâu" thường là câu hỏi đầu tiên trẻ sẽ thắc mắc.
- Nếu trẻ muốn biết một em bé ra đời bằng cách nào, hãy trả lời đơn giản nhất có thể rằng em bé đi ra từ bụng mẹ hoặc thông qua âm đạo.
- Tạo ra một đứa trẻ là việc của người lớn, không phải việc của trẻ con. Bố mẹ cần có thói quen nhắc lại điều này mỗi khi nói chuyện với trẻ.
Quyền sở hữu cơ thể
- Dạy trẻ rằng trẻ là chủ cơ thể trẻ, không ai có quyền chạm vào cơ thể trẻ nếu trẻ chưa cho phép.
- Không nên chạm vào ai hoặc ôm ai nếu họ không muốn (và ngược lại).
- Đôi khi có những trường hợp đặc biệt người lớn phải nhìn và chạm vào cơ thể trẻ, ví dụ như bác sĩ và y tá.
- Chúng ta không giữ bí mật về cơ thể. Bí mật là sự bất ngờ và những món quà.
- Khuyến khích trẻ nói với bố mẹ điều gì khiến chúng cảm thấy tồi tệ hoặc cảm thấy buồn cười.
Trẻ 5-8 tuổi
Dạy về cơ thể
- Biết những từ mô tả cơ quan sinh dục của cả nam và nữ.
- Có một số kiến thức về cơ quan sinh sản: tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng, niệu đạo, bàng quang, ruột.
- Cơ thể có đủ hình dạng khác nhau, cả về kích cỡ và màu sắc.
- Cả nam và nữ đều có những bộ phận cảm thấy dễ chịu khi chạm vào.
- Cần chăm sóc cơ thể mình, kể cả những bộ phận riêng tư hoặc răng, tóc, da...
- Cần biết kỹ năng từ chối - "Dừng lại, tôi không thích như thế".
Sự dậy thì
- Cơ thể sẽ thay đổi khi chúng ta lớn lên.
- Tuổi dậy thì là thời kỳ thay đổi cả về sinh lý và cảm xúc. Nếu trẻ muốn biết thay đổi như thế nào, hãy nói rằng đây là giai đoạn trẻ phát triển thành một người lớn.
Quan hệ tình dục
- Một đứa trẻ được tạo ra do tinh trùng của người đàn ông gặp trứng của người phụ nữ. Điều này thường xảy ra khi quan hệ tình dục (cách khác là thụ tinh trong ống nghiệm).
- Một đứa trẻ được tạo ra khi tinh trùng rời khỏi người đàn ông qua dương vật và đi vào âm đạo của người phụ nữ. Sau đó, tinh trùng tìm đến trứng, gặp nhau và phát triển thành một em bé.
- Người lớn quan hệ tình dục. Đó là việc tự nhiên, bình thường và lành mạnh của cuộc sống.
- Người lớn thường ôm, hôn, chạm vào nhau và tham gia các hành vi tình dục khác để thể hiện sự quan tâm và chăm sóc lẫn nhau .
- Quan hệ tình dục là hoạt động của người lớn, không dành cho trẻ con.
- Người lớn có thể lựa chọn có hoặc không có con.
Hành vi tình dục
- Thủ dâm - một số trẻ em có làm, một số không.
- Tất cả hành vi tình dục đều là việc riêng tư.
- Các cơ quan có thể cảm thấy dễ chịu khi chạm vào.
- Đôi khi người ta có thể xem ảnh khỏa thân hoặc cảnh quan hệ tình dục qua Internet, nhưng đó là việc của người lớn, không dành cho trẻ em. Bố mẹ cũng cần thỏa thuận với trẻ cần làm gì khi lỡ nhìn thấy những hình ảnh này.
- Giải thích cho trẻ có những xu hướng tình dục khác nhau như dị tính, đồng tính, lưỡng tính.
Trẻ 9-12 tuổi
Tuổi dậy thì
- Tất cả những điều trên nhưng giải tích chi tiết hơn.
- Những thay đổi về sinh lý, xã hội và tình cảm khi dậy thì như thế nào.
- Những điều con gái cần biết để chuẩn bị cho kỳ kinh nguyệt đầu tiên.
- Những điều con trai cần biết về mộng tinh và cách xuất tinh.
- Con cần biết rằng sau dậy thì, nam và nữ có thể tạo ra em bé.
Hành vi tình dục
- Thông tin chi tiết về quan hệ tình dục và các hành vi tình dục khác.
- Thông tin cơ bản về các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, làm thế nào để ngăn chặn (ví dụ dùng bao cao su).
- Thông tin cơ bản về cách tránh thai
- Trẻ sẽ sớm có cảm xúc với người khác khi vào độ tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, quan hệ tình dục không phù hợp với giai đoạn này, thay vào đó trẻ có thể thể hiện tình cảm thông qua ôm và hôn.
- Cho trẻ biết rằng việc nghĩ về tình dục và sức hấp dẫn của đối phương không phải điều bất thường.
- Các sản phẩm có nội dung khiêu dâm thường phóng đại về tình dục.
- Cách sử dụng các thiết bị điện tử an toàn, có chọn lọc nội dung.
- Các đặc điểm của một mối quan hệ tôn trọng lẫn nhau.
+ Xem thêm:
BA MẸ NÊN BẮT ĐẦU DẠY CON VỀ GIỚI TÍNH NHƯ THẾ NÀO
GIÁO DỤC GIỚI TÍNH CHO TRẺ TIỂU HỌC Ở MỸ VÀ NHẬT
